பழமொழி நானூறு சங்கம் மருவிய காலத் தமிழ் நூல் தொகுப்பான பதினெண் கீழ்க்கணக்கு நூல்களுள் ஒன்று. அதன் சிறப்புப் பாயிரத்தையும், கடவுள் வணக்கத்தையும் சேர்த்து நாலடியால் அமைந்த நானூற்றொரு (401) பாடல்களைக் கொண்டது.

பொருளுரை:

நல்ல எருதிற்குப் பிறந்த ஆண் கன்று மிகவும் பாதுகாக்கப்படாததாய் பசும் புற்கள் இன்றி யாதானும் ஒன்றை மேய்ந்தாலும் பின்னர் எருதாக ஆகிவிடும்; (அதுபோல) மனை பிறந்த சான்றவன் - நல்ல குடியின்கட் பிறந்த அறிவுடையோன் தான் தேடிய மிக்க செல்வம் இல்லையாயினும் உலகநடையினை அறிந்து செய்யவல்லனாம்.

கருத்து:

நற்குடிப் பிறந்தார் செல்வம் சுருங்கியகாலத்தும் ஒப்புரவிற்கு ஒல்கார்.

பொருளுரை:

மடமாகிய குணத்தைக்கொண்ட சாயலில் மயில்போன்ற பெண்ணே! அறிவுசான்றவர்கள் வேறொருவரிடத்தில் கடன் பெற்றாயினும் செய்யவேண்டிய கடமைகளைச் செய்வார்கள்; (ஆகையால்) தொடர்ந்து வறுமையுடையராய் வருதலின் ஒப்புரவு செய்யமுடியாத இடத்தும் ஒப்புரவு செய்யும் காலம் வந்தால் அப்பொழுது செய்வோம் என்று நினையார்.

கருத்து:

சான்றோர்கடன் பெற்றாயினும் ஒப்புரவு செய்வார்கள்.

பொருளுரை:

மை பூசப்பெற்றுப் பொருந்தி இருக்கின்ற கண்களையும் மாட்சிமைப்பட்ட கலன்களையும் உடையாய் (தம்முட் பகைகொண்டு போர் செய்யும் பொருட்டுச் சேனைகள்) வீரத்தோடு நிற்கின்ற போரிடத்தில் பகைவர் கூறும் பொய்யான உரைகளைக் கேட்டு கீழறுக்கப்பட்டுத் திரிபவர்களுக்கு மெய்யுரையால் என்ன பயனுண்டு? ஒரு பயனும் இல்லை (ஆகையால்) அறிவு நிறைந்தோர் பிறர்கைப்பொருளை உண்டாராயினும் உண்மையே கூறுவார்கள்.

கருத்து:

பெரியோர்கள் பிறர்கைப் பொருளை உண்டாராயினும் உண்மையையே கூறுவார்கள்.

பொருளுரை:

ஆபரணத்தைத் தாங்குகின்ற இளமையான தனங்களையும் பொன்னாலாகிய தொடியையும் உடையாய்! தம்மிடத்துள்ள பறையை அடிக்காது சென்றார் ஒருவரும் இலர்; (ஆகையால்) அங்கே குற்றம் செய்தார்; இங்கே குற்றம் செய்தார் எனக் கூறுதல் ஒரு காரணமாகுமோ? தம்மிடத்து நட்பாக அடைந்தவர்களை அங்ஙனங் கூறுதல் வேண்டா மாட்சிமை உடையாரல்லர் என்று நட்பை விடுத்தற்குக் கிடந்ததொரு நீதி உண்டோ? (பொறுத்து நட்பாகவே கொண்டு வேண்டுவன செய்க.)

கருத்து:

நட்டார் செய்த குற்றங் கருதி அவரைநீக்குதல் கூடாது.

பொருளுரை:

அகன்ற அலைகள் பாரில்வீசும் கடற்றுறைவனே! தம்மால் அன்பு செய்யப்படுபவர்கள் சிறந்த குணங்கள் உடையரல்லரேனும் அறிவுடையோர் நன்மை செய்தலினின்றும் திரிவார்களோ (இல்லை) (ஆதலால்) ஊரிலுள்ளோர் அறியத் தம்மோடு நட்புப் பூண்டவர்களுக்கு உணவுகொடுத்தல் கடமையல்லவா?

கருத்து:

நட்டார் குணமிலாராயினும் சான்றோர் அவர்க்கு நன்மையே செய்வர்.

பொருளுரை:

பாம்பானது தெளிவாகத் துயர்செய்யப்படும் தன்மையது ஆயினும் அறிவுடையோர் கூட்டத்திற் சென்றால் இறவாது; (அதுபோல) உயர்குடிப் பிறந்தோர் தெளிவாக அறியப்பட்ட பகைவர்கள் அடையும் துன்பத்தினைக் கண்டால் தமக்குப் பல பிழைகளைச் செய்தவராயிருப்பினும் மீண்டும் அவரிடத்தில் கண்ணோட்டம் செலுத்துவர்.

கருத்து:

சான்றோர் துன்பப்படுபவர் தம் பகைவராயினும் அத்துன்பத்தை நீக்க முயலுவர்.

பொருளுரை:

குடிப்பிறப்பினால் மிகவும் உயர்ந்தவர்கள் போய் குடிப்பிறப்பினால் இழிந்தவர்களைச் சார்பாகப் பெற்று எமக்கு இங்ஙனம் வாழ்தல் மிகவும் இழிவைத்தரும் என்று நினையாராய் ஒருவரிடம் வைக்கப்பெற்ற நிலமாகிய அடைக்கலப் பொருளைப்போல் பெருமையின்றி வாழ்வார்கள்.

கருத்து:

உயர்குடிப் பிறந்தோர் சில காரணங்களை முன்னிட்டு : இழிந்த குடியில் பிறந்தாரது சார்பு பெற்று ஒளியின்றி வாழ்வார்கள்.

பொருளுரை:

ஒளி வீசுகின்ற இலைவடிவாகச் செய்யப்பட்ட வேலொடு நேராக ஒத்த கண்ணையுடையாய்! உயர்ந்த குடியிற் பிறந்தவர்களும் கீழ்மக்களைத் தமக்கு இனமாகக் கொண்டொழுகுதல் அச்செய்கை பூவோடு நாரைச் சேர்க்கும் நெறியல்லவா?

கருத்து:

பெரியார் சிறியாரோடு ஒழுகுதல் பூமாலையைப் போல் அழகினைத் தருவதாம்.

பொருளுரை:

தேன் மிகுந்த அழகிய மாலையையும் மாட்சிமைப்பட்ட கலன்களையுமுடையாய்! ஆராய்ந்தால் புதிய மோரினைவிடப் பழைய நெய் தீது ஆவதில்லை. (நன்மையே பயக்கும்) அறிவிற் சிறியார் பெற்ற செல்வத்தைவிட அறிவுடையோர் எய்திய வறுமை மாட்சிமைப்பட நல்லதே யாகும்.

கருத்து:

அறிவிலார் பெற்ற செல்வத்தைவிட அறிவுடையோர் பெற்ற வறுமையேமிகச் சிறந்தது.