பழமொழி நானூறு சங்கம் மருவிய காலத் தமிழ் நூல் தொகுப்பான பதினெண் கீழ்க்கணக்கு நூல்களுள் ஒன்று. அதன் சிறப்புப் பாயிரத்தையும், கடவுள் வணக்கத்தையும் சேர்த்து நாலடியால் அமைந்த நானூற்றொரு (401) பாடல்களைக் கொண்டது.

பொருளுரை:

சிறப்புப்படத் தோன்றும் ஒளியை யுடைத்தாய் நீரிலே படிந்தாலும் ஒட்டாத ஒப்பற்ற இரத்தினத்தைப்போல் தாற்றப்பட்டதாயினும் தலைமகனுடைய பெருமை நூறு ஆயிரவர்கட்கு ஒப்பாகும்.

கருத்து:

அறிவுடையார் பெருமைமறைக்க மறைபடாது.

பொருளுரை:

பஞ்சத்தால் புலியானது தன்னிடத்து வருத்தும் பசி மிக்கு வருந்தியதானாலும் புல்லினை மேயா தொழியும் அறிஞர்கள் ஒற்கம் தாம் உற்ற இடத்தும் - வறுமையைத் தாம் அடைந்த இடத்தும் தாம் முன்பு இருந்த நிலையிலேயே நிற்பார்கள்.

கருத்து:

பெரியோர் வறியராயினும் தம் நிலையினின்றும் திறம்பார்.

பொருளுரை:

அதிலுள்ள மரங்கள் பின்னையும் கட்டுவதான வீட்டிற்குப் பயன்படும். அஃதேபோல் - அதுபோலவே அறிஞர்கள் செல்வம் அழிந்த இடத்தும் பெருந்தகைமையின்கண் வழுவார். (ஆகையால்) வலியில்லாததற்குப் பெருமையில்லை.

கருத்து:

தமது செல்வம் அழிந்த இடத்தும் பெருந்தகைமையின் கணின்றும் வழுவார் பெரியோர்.

பொருளுரை:

பத்தியாக இருக்கின்ற மலைகளையுடைய நாடனே! இரத்தினத்தின் தன்மை அறியும் ஆற்றலுடையார்க்கு மணி அளறு ஆடிக்கண்ணும் இரத்தினம் சேற்றிலே கிடந்து மாசுண்ட இடத்தும் இரத்தினமாகவே தோன்றும். (அதுபோல) கொத்துக்களைப் போன்று சூழலுடையராய் உயர்ந்த குடியின்கண் விளக்கமுற்று வந்தவர்களை எத்தகைய துன்பம் அவர்களைப் பீடித்த இடத்தும் ஆராயும் அறிவினர் உயர்ந்த குடியிலுள்ளார்களாகவே மதிப்பர்.

கருத்து:

அறிவுடையோர் உயர்குடிப் பிறந்தார் வறுமை முதலிய எய்தியக்கண்ணும் அவை நோக்காது உயர்வாகவே மதிப்பர்.

பொருளுரை:

கற்றது ஒன்றில்லையாயினும் நற்குடிப்பிறந்தார் ஒன்றைமட்டும் அறிந்தாரைவிட நற்குணங்களில் மாட்சிமைப்பட மிகச் சிறந்தோர்களே யாவார்கள். கற்றோர் அவர்களிடம் நற்குணங்களை அழகுபட விரித்துரைக்கப் புகவேண்டுவதில்லை. கருமாருடைய சேரியில் தையல் ஊசியை விற்கப் புகுவார் இல்லையாதலால்.

கருத்து:

உயர்குடிப் பிறப்பின்றிக் கல்வி ஒன்றே உடையாரைவிட உயர்குடிப்பிறந்தார் சாலச் சிறந்தவர்களே யாவார்கள்.

பொருளுரை:

செறிந்த மடல்களையுடைய அழகிய தாழைகள் பொருந்திய கடல் நாடனே! காட்டிற் படர்ந்திருந்த முல்லைக் கொடிக்குத் தேரையும் ஆராய்ந்து சொல்லுமிடத்து அறிமடமும் சான்றோர்க்கு அழகேயாம்.

கருத்து:

அறிந்தும் அறியாது போன்று செயல்களைச் செய்தல் சான்றோர்க்கு அழகினைத் தருவதாம்.

பொருளுரை:

பலவாகிய பசுக்கூட்டங்களைக் காத்த நீண்ட வடிவெடுத்த திருமாலேயாயினும் அவையில் ஒருவனை இகழ்ந்துரைத்தால் (தாமும் அவனால்) இகழ்ச்சியுரையை அடைதல் உண்டு. (ஆகையால்) நல்லோர் பலரும் கூடியிருக்கும் அவையின் இடையே நன்னெறிப்பட்டு ஒழுகும் சான்றோர் எவரையும் மனம் உளையும்படி இகழ்ந்து கூறார்.

கருத்து:

சான்றோர் அவை நடுவே, யாரையும் இகழ்ந்து கூறார்.

பொருளுரை:

பாண்டியனும் எனக்குத் தகுதியன்று என்பதனை ஆராய்ந்து அறிந்து தனக்குச் சான்றாவான் தானேயாய் நின்று கதவையிடித்த குற்றத்தை நினைத்து தனது கையை வெட்டி வீழ்த்தினான். (ஆகையால்) அறிவுடையோர் பிறர் காண்டலிலர் என்பது கருதிச்செய்தலிலர் மாட்சிமைப்படாத செயலை.

கருத்து:

அறிவுடையோர் பிறர் காணாமை கருதித் தீயசெயல்களைச் செய்யார்.

பொருளுரை:

கொடிய செயல்களின்பாற்பட்ட வினைகளுக்கு மிகவும் அஞ்சாதவர்களாய் தம்மைக் காப்பாற்று கின்றவர்களைப்போல் கூறிய பொய்யாலும் குறளையாலும் தம்மை ஏமாற்றுகின்றவர்கள் முன்பு அவர் கூறிய இனிய சொற்களுக்கு இணங்காதவர்களாய் வில்லைவிட்டு நீங்கும் காக்கையைப்போல தளர்ச்சியின்றி விட்டுநீங்குவார்கள்.

கருத்து:

தீயார் சொற்களைக் கேட்டவுடனேயே அவர்களை விட்டுநீங்குவர் நல்லோர்.

பொருளுரை:

கூடு பொருந்திய மடல்களோடு பறவைகள் விரவா நின்ற பெரிய கடலையுடைய நெய்தல்நிலத் தலைவனே! கடலோடு துரும்பு பொருந்துதல் இல்லை (அதுபோல) (தமது உடம்பு) ஒடுங்கும்படி பசித்தாராயினும் மாட்சிமை உடையார் பிறர் பொருளைத் தாம் கொள்ளத் தொடங்க விரும்பார்.

கருத்து:

பெரியோர் பிறர் பொருளை விரும்பார்.

பொருளுரை:

பெண் மான் தனது கன்றிற்குப் பால் அளிக்கும் மலைநாடனே! வரிசையாகத் தோள் வலயத்தைத் தாங்கிய நீண்ட தோளையுடைய திருமாலுக்கு பொருந்தியிருக்கும் குற்றங்கள் ஒருநாளும் விட்டு நீங்கா. (ஆதலால்) எல்லாவகையினு முயர்ந்தாரிடத்துள்ள குற்றம் வெண்மையாகிய மாட்டின்மேல் இட்ட சூடுபோல் ஒருநாளும் மறையா.

கருத்து:

பெரியோர் செய்த குற்றம் மறையாது.

பொருளுரை:

வெகுண்டு அளவுகடந்த தீயசெயல்களை மிகப்பல நாட்கள் செய்தாராயினும் அவற்றுள் ஒரு குற்றமும் சிறியாரிடத்து எப்பொழுதாயினும் தோன்றுதல் இல்லை உயர்ந்தோரிடத் துளதாகிய குற்றம் ஒன்றாக இருப்பினும் மலையின்மீது வைத்த விளக்கினைப்போல் என்றும் விளங்கித்தோன்றும்.

கருத்து:

பெரியோர்கள் செய்த குற்றம் நன்றாக விளங்கித் தோன்றும்.